10:50
Inrient
Vào ngày mùng 1 tháng 10 năm 2010, Hội đồng Tòa Thánh Công lý và
Hòa bình đã ra thông báo về Án phong chân phước cho ĐHY Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn
Thuận. Thông báo viết: “Ngày 22 tháng 10 tới, tức 3 năm sau khi loan báo việc mở
Án phong chân phước, sẽ có Phiên Họp Trọng Thể mở cuộc điều tra ở cấp giáo phận
về đời sống, các nhân đức và đời sống thánh thiện của Vị Tôi Tớ Chúa ĐHY Việt
Nam Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận, người đã là Phó Chủ Tịch Hội đồng Tòa
Thánh Công lý và Hòa bình từ năm 1994 và là Chủ tịch Ủy Ban này từ ngày 24
tháng 6 năm 1998 đến ngày 16 tháng 9 năm 2002”.
Theo Thông báo của Tòa Tổng Giám mục Giáo phận Tp. Hồ Chí Minh về
việc Điều tra Án phong Chân phước và phong thánh cho Đức Cố Hồng Y Phanxicô
Xaviê Nguyễn Văn Thuận, do Đức Hồng Y GB Phạm Minh Mẫn ký ngày 1 tháng 1 năm
2012, chúng ta cùng tìm hiểu đôi nét về cuộc đời của Vị Tôi Tớ Chúa, Đức Hồng Y
Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận.
I. Thời thơ ấu
Ðức Hồng Y Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận sinh ngày 17 tháng 4 năm
1928, tại Phú Cam, thuộc Tổng Giáo phận Huế. Là anh cả trong một gia đình có 8
anh chị em: 3 trai và 5 gái. Thân phụ của ngài là Cụ cố Tađêô Nguyễn Văn Ấm [1]
và thân mẫu, Bà Cố Elisabeth Ngô Ðình Thị Hiệp. Đây là một gia đình có truyền
thống Công giáo lâu đời, tổ tiên của ngài từng chịu bách hại vì đạo [2].
Từ thuở nhỏ, cậu bé Phanxicô Xaviê Thuận được giáo dục trong một
gia đình đạo hạnh với gương nhân đức, thánh thiện của bà mẹ Elisabeth. Hằng đêm,
bà dạy cho con cái đọc kinh gia đình, kể cho cậu nghe những chuyện tích Kinh
Thánh và lịch sử các Thánh Tử đạo Việt Nam, đặc biệt, về tổ tiên của dòng tộc;
Bà dạy cho các con sống theo gương sáng của Thánh Nữ Têrêsa Hài đồng Giêsu: yêu
thương mọi người và trao dồi lòng yêu mến Tổ Quốc Việt Nam. Chính nhờ đó, Cậu
Thuận có được ước muốn dâng mình cho Chúa từ rất sớm.
II. Chủng sinh – Linh mục
II. Chủng sinh – Linh mục
Năm lên 12 tuổi, tức vào tháng 08 năm 1940, cậu
Phanxicô Xaviê Thuận gia nhập Tiểu chủng viện An Ninh, tại Cửa Tùng, Quảng Trị;
Sau đó, theo học triết và thần học tại Đại chủng viện Kim Long, Huế.
Ngày 11 tháng 6 năm 1953, thầy Phanxicô Xaviê Nguyễn
Văn Thuận được thụ phong linh mục tại Nhà thờ Chính tòa Phủ Cam, do Đức cha
Jean Baptiste Urrutia (tên Việt là Thi, thuộc MEP), Giám mục hiệu tòa Huế.
Sau khi chịu chức linh mục cha mới Phanxicô Xaviê được
cử đi làm phụ tá cho cha Đaminh Hoàng Văn Tâm, tại Giáo xứ Tam Tòa, Đồng Hới.
Sau đó, cha được cử đến làm phụ tá cho Cha Richard Barbon, tên Việt là Triết,
tại Giáo xứ Phanxicô Xaviê, Huế. Ngài cũng là Tuyên úy của trường Bình Linh,
Bệnh viện trung ương Huế và Lao xá Thừa Thiên.
Từ năm 1956-1959, ngài được gửi đi du học tại Phân
khoa Giáo luật thuộc Ðại học Giáo hoàng Urbaniana, Rôma. Ngài hoàn thành việc
học với văn bằng tiến sĩ Giáo luật qua việc bảo vệ xuất sắc luận án: “Studium
comparativum de organisatione capellanorum militum in mondo”.
Trở về nước, Cha Phanxicô Thuận được cử làm giáo sư
Tiểu Chủng viện. Từ năm 1962, ngài làm Giám đốc Tiểu chủng viện Hoan Thiện. Năm
1964, khi mới 36 tuổi, ngài được đề cử làm Tổng Đại diện Tổng Giáo phận Huế cho
đến năm 1967.
III. Giám mục và Hồng Y Chủ tịch Ủy Ban Công Lý và Hòa Bình
III. Giám mục và Hồng Y Chủ tịch Ủy Ban Công Lý và Hòa Bình
Ngày 13 tháng 4 năm 1967, Cha Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận được
ÐGH Phaolô VI bổ nhiệm làm Giám mục Việt Nam tiên khởi của Giáo phận Nha Trang,
thay thế Ðức Cha Paul Marcel Piquet, (tên Việt là Lợi, MEP). Ngày 24 tháng 6 năm
1967, nhằm lễ Thánh Gioan Tẩy Giả, ngài được tấn phong bởi Đức Khâm sứ Tòa
Thánh Angelo Palmas, cùng với hai Đức cha Philipphê Nguyễn kim Điền và Gioan
Baotixita Urrutia (Thi) là phụ phong. Khẩu hiệu của Ðức Tân Giám mục Phanxicô
Xaviê là: “Gaudium et Spes” (Vui Mừng và Hy vọng), tên của Hiến chế Mục vụ của
Công đồng Vaticanô II.
Ngày mùng 10 tháng 7 năm 1967, Ðức Cha về nhận Giáo phận Nha
Trang. Trong 8 năm làm giám mục Nha Trang, Đức cha Phanxicô Xaviê rất thành
công trong việc phát triển Giáo phận [3]. Ngài chú trọng việc đào tạo nhân sự,
gia tăng con số các đại chủng sinh từ 42 lên 147, số tiểu chủng sinh cũng gia tăng
từ 200 lên đến 500 chú, được học trong 4 tiểu chủng viện. Ngài lo tổ chức các
khóa thường huấn linh mục cho cả 6 giáo phận thuộc Giáo tỉnh Huế; thành lập và
phát triển các hội đoàn giáo dân, Phong trào Công Giáo tiến hành như: Phong
trào Công lý và Hòa bình, Cursillos, Focolare, Hướng đạo, Cộng đoàn La vang, Tu
hội Hy Vọng. Ngài đã cho phổ biến nhiều thư luân lưu với các chủ đề: “Tỉnh thức
và cầu nguyện” vào năm 1968; “Vững mạnh trong đức tin để tiến bước trong an
bình”, năm 1969; “Công lý và Hòa bình”, năm 1970; “Sứ vụ Chúa Kitô là sứ mạng của
chúng ta”, năm 1971; “Kỷ niệm 300 năm” vào năm 1971; “Năm thánh Canh tân và Hòa
giải”, năm 1973.
Tham gia Hội Ðồng Giám Mục Miền Nam Việt Nam, ngài đảm nhận những
nhiệm vụ: Chủ tịch Ủy Ban Công Lý và Hòa Bình; Chủ tịch Ủy Ban Truyền thông xã
hội; Chủ tịch Ủy Ban phát Triển Việt Nam; Phụ trách Ủy ban Di dân; Cộng tác
trong việc thành lập Ðài Phát thanh Chân Lý Á Châu. Từ năm 1971-1975, ngài được
chọn làm Cố vấn Hội Ðồng Tòa Thánh về Giáo dân; Ngài cũng được bổ nhiệm làm Cố
vấn và thành viên của Thánh Bộ Truyền giáo; Thành viên của Bộ Phụng Tự và Kỷ luật
Bí tích.
Ngày 24 tháng 4 năm 1975, ÐGH Phaolô VI đã bổ nhiệm Đức cha
Phanxicô Xaviê làm Tổng Giám mục Phó Tổng Giáo phận Sài Gòn với quyền kế vị, Hiệu
tòa Vadesi. Vâng lời Đức Thánh Cha, ngày mùng 7 tháng 5 năm 1975, Đức Tân Tổng
Giám mục Phanxicô Xaviê rời Giáo phận Nha Trang, đến nhận nhiệm vụ mới tại Sài
Gòn. Nhưng ngài đã bị ngăn trở và không thể thi hành nhiệm vụ được Tòa Thánh
trao phó cho đến khi ngài chính thức từ chức vụ Tổng Giám mục Sài Gòn vào ngày
24 tháng 11 năm 1994. Trước đó, vào ngày mùng 9 tháng 4 năm 1994, ĐGH
Gioan-Phaolô II đã bổ nhiệm ĐTGM Phanxicô Xaviê vào chức vụ Phó Chủ tịch Hội đồng
Giáo hoàng về Công Lý và Hòa Bình. Ngày 24 tháng 6 năm 1998, ngài được Đức
Gioan-Phaolô II bổ nhiệm làm Chủ tịch Hội đồng Giáo Hoàng về Công lý và Hòa
bình, thay thế Đức Hồng Y Roger Etchegaray.
Trong suốt thời gian bị “Cản Tòa” từ năm 1975 đến năm 1994, ĐTGM
Phanxicô Xaviê đã phải trải qua 13 năm bị giam cầm. Ngày 15 tháng 8 năm 1975, lễ
Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời, Vị Mục tử của Tổng Giáo phận Sài Gòn bị bắt cho đến
ngày 21 tháng 11 năm 1988, nhằm lễ Đức Mẹ Dâng Mình trong Đền Thờ, ngài mới được
ra khỏi nhà tù, nhưng vẫn bị quản chế tại Hà Nội. Chính trong thời gian bị giam
cầm, ngài đã biên soạn quyển sách rất nổi tiếng, sách: “Đường Hy Vọng”, tác phẩm
được dịch ra rất nhiều thứ tiếng trên thế giới.
Ngày 21 tháng 9 năm 1991, ĐTGM Phanxicô Xaviê rời khỏi Việt Nam và
không bao giờ có dịp quay trở lại quê hương nữa. Ngày 21 tháng 2 năm 2001, ngài
được vinh thăng Hồng Y, tước phẩm Hồng Y Phó tế, hiệu tòa Nhà thờ Santa Maria
della Scala.
Trước đó, vào Mùa Chay Năm Thánh 2000, năm bắt đầu Thiên niên kỷ
thứ III, Ðức Gioan-Phaolô II đã mời ĐTGM Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận giảng
Tĩnh tâm cho Giáo triều Rôma; Đức Giáo hoàng nói: “Năm đầu tiên của Ngàn Năm thứ
ba, một người Việt Nam sẽ giảng tuần Tĩnh tâm cho Giáo triều Rôma”.
Ngày 11 tháng 5 năm 1996, ĐTGM Phanxicô Xaviê được trao bằng Tiến sĩ
danh dự của Ðại học Dòng Tên tại New Orleans, LA, Hoa Kỳ. Ngài cũng được tặng
thưởng nhiều huân chương do bởi đời sống chứng tá và các hoạt động xây dựng
công lý và hòa bình. Ngày mùng 9 tháng 6 năm 1999, tại Tòa Đại sứ Pháp bên cạnh
Tòa Thánh, Chính phủ Pháp đã trao tặng ngài huy chương “Commandeur de l'Ordre
National du Mérite”. Ngày 12 tháng 12 năm 2000, tại Tòa Thị chính Rôma, Hiệp hội
“Cùng nhau xây dựng hòa bình” đã trao tặng Huy chương vinh danh ngài. Ngày 20
tháng 10 năm 2001, tại Torino, ngài được trao tặng Huy Chương Hòa bình do tổ chức
SERMIG - Hiệp hội Truyền giáo của giới trẻ. Ngày 9 tháng 12 năm 2001, Trung tâm
Nghiên cứu G. Donati cũng đã trao tặng ngài Giải thưởng Hòa bình năm 2001.
Sau cuộc hành trình trần thế, Đức Hồng Y Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn
Thuận đã được Chúa gọi về với Ngài vào lúc 6 giờ chiều ngày 16 tháng 09 năm
2002, hưởng thọ 74 tuổi. Thánh lễ an táng Đức Cố Hồng Y Phanxicô Xaviê được ĐGH
Gioan-Phaolô II cử hành trọng thể vào chiều ngày 20 tháng 9 năm 2002.
Thay lời kết
Vào chiều ngày 20 tháng 9 năm 2002, ĐGH Gioan-Phaolô II đã chủ sự
Thánh lễ an táng cho Đức Cố Hồng Y Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận. Trong bài
giảng hôm ấy, Đức Thánh Cha đã nói: “Trong lúc chào vĩnh biệt Người Sứ giả anh
hùng của Tin Mừng Chúa Kitô, chúng ta hãy cảm tạ Chúa vì đã cho chúng ta, nơi
con người của Đức Hồng y, một tấm gương sáng ngời về đời sống tín hữu Kitô, phù
hợp với đức tin, đến độ tử đạo. […] Ngài (Đức Hồng Y Thuận) đã hiểu nền tảng của
đời sống Kitô hữu là “chọn một mình Chúa mà thôi” như các vị tử đạo Việt Nam đã
làm trong những thế kỷ trước. Chúng ta được mời gọi rao giảng cho tất cả mọi người
“Tin Mừng Hy Vọng” và Đức Hồng Y giải thích rằng: chúng ta chỉ có thể chu toàn Ơn
Gọi ấy với sự hy sinh quyết liệt, dù phải chịu những thử thách cam go nhất.
[...] Đây không phải là sự anh hùng, nhưng là sự trung thành chín chắn, hướng
cái nhìn về Chúa Giêsu là mẫu gương của mọi chứng nhân và mọi vị tử đạo. Một
gia sản cần được đón nhận mọi ngày trong một cuộc sống đầy yêu thương và dịu hiền”.
Năm năm sau ngày Đức Cố Hồng Y Phanxicô qua đời, Đức Hồng Y Renato
Raffael Martino, Chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh về Công lý và Hòa bình, đã chủ sự
Thánh lễ để tưởng nhớ một chứng nhân hòa bình và hy vọng vào lúc 11 giờ Chúa nhật
16 tháng 9 năm 2007 tại Nhà thờ Santa Maria della Scala. Theo đúng quy định của
hiến luật về việc phong thánh, dịp này, Hội đồng Tòa Thánh về Công lý và Hòa
bình đã bắt đầu tiến trình xin lập Hồ sơ phong thánh cho Đức Cố Hồng Y. Từ Dinh
thự Giáo hoàng ở Castel Gandolfo, trong buổi triều yết ngày thứ hai 17 tháng 9
năm 2007, ĐGH Bênêđictô XVI đã nói:
“Tôi vui mừng, nhân cơ hội này để một lần nữa, nêu lên chứng tá Đức
Tin sáng ngời mà vị Mục Tử anh dũng này đã để lại cho chúng ta. ĐHY Phanxicô
Xaviê đã được vị tiền nhiệm Gioan-Phaolô II đáng kính của tôi bổ nhiệm làm Chủ
Tịch Hội đồng Tòa Thánh Công lý và Hòa Bình. Nguời đã soạn thảo bản: Toát Yếu
Giáo Huấn xã hội của Hội Thánh. Làm sao quên được những nét nổi bật về sự đơn sơ
và thân thiện của ngài.
Chúng ta tưởng nhớ ngài với sự thán phục lớn lao, trong khi chúng
ta hồi tưởng lại trong tâm trí chúng ta những dự phóng lớn lao và tràn đầy Hy vọng,
đã làm cho ngài luôn sống động và ngài tìm cách thế để dễ dàng loan truyền ra
và thuyết phục nhiều người.
Đức Hồng Y Văn Thuận là một con người của Hy Vọng, Ngài sống bằng
Hy Vọng, ngài phổ biến niềm Hy Vọng cho tất cả những ai ngài gặp gỡ. [...] Đức
Cố Hồng Y Phanxicô thường nhắc lại rằng: Kitô hữu là một con người của từng giờ,
của lúc này, của giây phút hiện tại, cần được đón nhận và sống với tình yêu
Chúa Kitô. Trong khả năng sống giây phút hiện tại này, đã chiếu tỏa điều sâu thẳm
của việc phó thác trong bàn tay Thiên Chúa và tính đơn sơ theo tinh thần Phúc
âm. [...]”
Và Đức Bênêđictô XVI kết thúc: “Anh chị em thân mến, tôi rất vui mừng
đón nhận tin về việc khởi sự án phong chân phước cho vị Ngôn sứ đặc biệt về niềm
hy vọng Kitô này, và trong khi chúng ta phó thác cho Chúa linh hồn ưu tuyển của
ngài, chúng ta hãy cầu nguyện để tấm gương của Đức Cố Hồng Y là giáo huấn hữu
hiệu cho chúng ta. Với lời cầu chúc đó, tôi thành tâm ban phép lành cho tất cả
anh chị em”.
Ngày 22 tháng 10 năm 2010, vào lúc 8g30 sáng, ĐHY Peter K.A.
Turkson, Chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh Công lý và Hòa bình sẽ chủ sự thánh lễ cầu
nguyện cho Vị Tôi Tớ Chúa tại Nhà thờ Santa Maria della Scala. Tham dự thánh lễ
có Hội đồng Tòa Thánh Công lý và Hòa bình, các Hồng Y, Giám mục, linh mục, thân
nhân, bạn hữu của Đức Cố Hồng Y Phanxicô Xaviê.
Tiếp đến, vào lúc 12 giờ trưa cùng ngày, tại Phòng Hòa Giải trong
dinh Latêranô ở Roma, một phiên họp chính thức mở cuộc điều tra án phong Chân
phước và phong thánh cho Đức Cố Hồng Y. Nghi thức bắt đầu bằng một bài Thánh
ca, sau đó là việc đọc biên bản. Tiếp đến, vị Chủ tọa phiên họp là ĐHY Agostino
Vallini, Giám quản Rôma tuyên bố chính thức mở Án điều tra, và sau đó là lời
phát biểu của ĐHY Peter K.A. Turkson, Chủ tịch Hội đồng Công lý và Hòa bình của
Tòa Thánh.
Trong ngày hôm ấy, cũng có những sinh hoạt khác như: trao giải thưởng
Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận tại Giáo hoàng Đại học Latêranô vào lúc 10g30,
buổi hòa nhạc tại Vương cung Thánh đường Thánh Antôn trên đường Merulana - Roma
vào lúc 7 giờ tối…
hú thích:
[1] Cụ Tađêô qua đời ngày 3 tháng 7 năm 1993 tại Sydney,
Australia.
[2] Gia đình bên ngoại của ngài đã bị thiêu sống khi đang quây quần
đọc kinh gia đình trong một đêm mùa thu năm 1885, tại làng Đại Phong.
[3] Xin xem: Năm chiếc bánh và hai con cá, trang 26.
[4] Quảng trường Santa Maria della Scala, số 23, ở khu Trastevera
- Rôma, được coi sóc bởi các cha Dòng Carmel.
[5] Chứng nhân Hy vọng, trang 12.
Tài liệu tham khảo:
1. Năm chiếc bánh và hai con cá, ĐHY Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận.
2. Cha tôi, ĐHY Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận trong cuộc đời
tôi, Phaolô Phạm văn Hiền.
3. Tài liệu trên trang web http://www.vatican.va.
4. Tài liệu hình ảnh trong Archives des Missions Étrangères de
Paris.
5. Tài liệu hình ảnh của Lm Augustinô Nguyễn Văn Dụ.
6. Tài liệu trên trang
http://www.dunglac.org/index.php?m=module2&v=detailbook&id=49&ib=396
và
http://www.dunglac.org/index.php?m=home&v=detail&ia=6356.
Ngày đầu năm 2012, Lễ Mẹ Thiên Chúa
Linh mục Phêrô Nguyễn Thanh Tùng
Phụ lục
THÔNG BÁO ÁN LỆNH THU THẬP TÀI LIỆU PHONG CHÂN PHƯỚC
VÀ PHONG THÁNH CHO TÔI TỚ HỒNG Y NGUYỄN VĂN THUẬN
Tòa Giám quản Rôma
Vụ án Phong Chân phước và Phong Thánh cho Tôi Tớ Chúa
Phanxicô Xavier Nguyễn Văn Thuận, Hồng Y Giáo Hội Rôma
THÔNG BÁO ÁN LỆNH
Ngày 16 tháng 9 năm 2002, Tôi Tớ Chúa Phanxicô Xavier Nguyễn Văn
Thuận, Hồng Y của Giáo Hội Rôma, đã qua đời tại Rôma.
Vị Tôi Tớ Chúa này, là một người có đức tin sâu xa vào Thiên Chúa
và có lòng bác ái không giới hạn, là một vị rao giảng anh hùng Tin Mừng của
Chúa Kitô, đã là một chứng chân đích thực của Niềm Hy Vọng, ngay cả trong những
năm thật khó khăn trong khi thi hành sứ vụ linh mục và giám mục, thực hiện
trong những đổ nát của chiến tranh tại Việt Nam, gồm cả 13 năm tù đầy, trong đó
Lời Chúa đã chiếu sáng cuộc sống mà bên ngoài xem ra đúng là đêm tối, hoàn toàn
sống trong cô lập, luôn làm tăng thêm sức mạnh của niềm hân hoan và hy vọng.
Với thời gian qua đi, danh thơm về sự thánh thiện tăng thêm mãi,
và sau cùng có đơn xin bắt đầu mở án Phong Chân phước và Phong thánh cho Vị Tôi
Tớ Chúa đây, và để thông báo cho Cộng đồng Giáo Hội của Chúa biết, chúng tôi mời
gọi tất cả mọi người và từng người tín hữu hãy thông báo trực tiếp hay chuyển tới
Tòa Án Giáo phận của Tòa Giám Quản Rôma (ngụ tại Piazza S. Giovanni in
Laterano, 6, 00184, ROMA, Italia), tất cả những tin tức, mà nhờ đó Tòa Án có thể
tìm hiểu sâu xa những yếu tố thuận hay nghịch lại với danh thơm thánh thiện của
Vị Tôi Tớ Chúa đây.
Ngoài ra, theo các định liệu của luật lệ hiện hành, cũng phải thu
tập các tác phẩm viết của Ngài, chúng tôi truyền lệnh, qua Thông báo án lệnh
này, tất cả những ai lưu giữ các tác phẩm này, phải mau mắn nộp cho Tòa Án trên
đây bất cứ tác phẩm nào có được, mà Tôi Tớ Chúa đây được coi là tác giả, nếu chưa
trao nộp cho Văn Phòng Cáo Thỉnh Viên vụ án.
Chúng tôi nhắc lại rằng với kiểu nói tác phẩm không chỉ hiểu là những
tác phẩm đã được in ấn, và đã được thu tập lại, mà còn phải hiểu là những bản
thảo, tập nhật ký, thư từ đủ loại và bất cứ một một loại bản viết riêng tư nào
của Tôi Tớ Chúa. Những ai muốn giữ lại bản chính, có thể trao nộp bản sao được
thị thực hợp pháp.
Sau cùng, chúng tôi chỉ thị rằng, Thông Báo Án Lệnh này, sẽ được
treo nơi công cộng trong vòng hai tháng ở cửa của Tòa Giám Quản Rôma, và sẽ được
công bố trong báo của Tòa Giám Quản “Rivista Diocesana” của Giáo phận Rôma, và
trên nhật báo “L’Osservatore Romano” và nhật báo “Avvenire”.
Ban hành tại Rôma, từ Trụ Sở của Tòa Giám Quản, ngày 16-1-2009.
Hồng Y Agostino Vallini, Giám Quản
Giuse Gobbi, Lục Sự
(dịch theo bản tiếng Ý, trong Avvenire, ngày 10-2-2009, tr.
(Nguồntgpsaigon.net)
Posted in: ĐHY FX. NGUYỄN VĂN THUẬN
0 nhận xét:
Đăng nhận xét